اختلال شناختی در حیوانات خانگی
همانطور که سن سگ و سن گربه مان بالا می‌رود ممکن است از اختلال شناختی (Cognitive Dysfunction یا به اختصار CD) رنج ببرند. و از آنجا که هیچگاه پیش نمیاید که یک سگ یا گربه فراموش کند کلیدش را کجا گذاشته است، اختلال شناختیشان را با کناره گرفتن از خانواده، سردرگمی، گریه‌های بی‌دلیل یا مشکلات در خواب نشان خواهد داد. درست مانند انسان علت اختلالات شناختی هنوز کشف نشده است گرچه می‌دانیم که با پیری و تغییراتی در مغز ارتباط دارد. متاسفانه، درمانی برای آن وجود ندارد و بیماری پیش رونده‌ای نیز هست. درمان‌هایی برای سگ وجود دارد که تا حدودی کمک میکند اما تاکنون هیچ دارویی برای گربه‌ها تایید نشده است.
بررسی اجمالی اختلال شناختی
بیشتر مردم با اصطلاحاتی همچون بیماری آلزایمر یا پیری درباره انسان‌ها آشنایی دارند. پس جای تعجب نباید داشته باشد که سگ‌ها و گربه‌ها نیز شرایط بسیار مشابهی را با عنوان اختلال شناختی تجربه کنند.
محققان همچنان به دنبال یافتن تمام تغییراتی هستند که در مغز حیوانات خانگی مبتلا به CD رخ میدهد هستند. اما مطالعات انجام شده نشان میدهد که رسوب نوعی پروتئین به نام بتا-آمیلوئید در آن نقش دارد. این رسوبات تاثیرات نامساعدی بر عملکرد مغز میگذارد. جالب است بدانید تحقیقات بر روی انسان نیز نتایج مشابهی را گزارش میکند.
درجه شیوع دقیق اختلال شناختی در سگ‌ها و گربه‌ها به خوبی مستند نشده است. اگرچه شواهد نشان میدهد که این بیماری در حیوانات خانگی مسن بیشتر رواج دارد. در یک مطالعه صورت گرفته، گزارش شد CD در حدود 47 درصد از سگ‌های بین 11 تا 12 سال و 86 درصد از سگ‌های بین 15 تا 16 سال را تحت تاثیر قرار داده است.
علائم و تشخیص
ممکن است تمییز دادن برخی از علائم ظریف این بیماری و نشانه‌های معمولی پیری دشوار باشد. مانند کاهش سرعت و کم شدن شدن فعالیت حیوانات خانگی.
در هر حال سگ‌ها و گربه‌ها علائم دیگری را نیز نشان می‌دهند:
- کثیف کردن خانه (“فراموش کردن” چگونگی استفاده از جعبه ی خاک یا ادرار و مدفوع کردن خارج از جعبه در گربه)
- کاهش فعالیت
- کاهش توجه
- سردرگمی
- پرسه زدن
- صدا دادن (اغلب بدون هیچ دلیلی)
- خیره ماندن (گاهی اوقات به دیوارها)
- تغییرات در چرخه خواب (سرگردانی و پرسه در شب)
- از تعامل با اعضای خانواده کناره می‌گیرد.
- اضطراب
تغییرات رفتاری در گربه‌ها و سگ‌ها در این سنین دیده می‌شود. ممکن است بعضی حیوانات خانگی اعضا خانواده را نشناسند و حتی رفتار تهاجمی نسبت به سایر حیوانات یا اعضا خانواده نشان دهند، چراکه به نظرشان غریبه می‌آیند.
همچنین صاحبان حیوانات خانگی ممکن است با مشکلاتی همچون فراموش شدن مهارت‌ها(شیرین کاری‌های آموزش داده شده)، رفتارها و روتین عادی زندگی که در گذشته به خوبی در آن‌ها نهادینه شده بود، روبرو شوند.
معمولا دامپزشکان معاینه را با بررسی سابقه‌ی پزشکی حیوان، تشخیص و بررسی علائم CD می‌کنند. اطلاعات ارزشمند شامل طول مدت زمان ناهنجاری‌های مشاهده شده، شدت آن‌ها و اینکه آیا با گذشت زمان مشکل در حال بدتر شدن است یا خیر؟ می‌باشد.
مهم‌ترین جنبه‌ی تشخیص CD این است که به سایر بیماری‌ها را نیز تسلط وجود داشته باشد تا مشکلات سلامتی که علائم بالینی مشابه با آن را دارند تشخیص داده شوند.
برای مثال، یک گربه مسن که شروع به ادرار و مدفوع کردن در خارج از جعبه خاک میکند، ممکن است بیماری‌های دیگری مانند : عفونت مثانه، دیابت، بیماری‌های تیروئید یا مشکلات کلیه‌ای داشته باشد.
تمام این مسائل می‌تواند منجر به افزایش تعداد دفعات ادرار شود. به طور مشابه گربه‌ای که دچار آرتریت است ممکن است در استفاده و ورود و خروج از جعبه خاک دچار سختی و درد شود در نتیجه در استفاده از آن بی‌میل می‌شود.
حیوانات خانگی در سنین بالا ممکن است بینایی و شنوایی خود را از دست بدهند که این موضوع بر چگونگی تعامل و واکنش آن‌ها با اعضای خانواده تاثیر میگذارد که اغلب منجر به افزایش حس سردرگمی در آن‌ها می‌شود.
آزمایش‌ها
بنا به آنچه گفته شد دامپزشک شما، ممکن است نیاز به انجام آزمایش‌های تشخیصی متعدد برای رد احتمال سایر بیماری‌ها، قبل از تشخیص و تایید CD ، داشته باشد.
آزمایش‌های اولیه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آزمایش خون شامل پانل شیمیایی و شمارش کامل گلبول‌های خون (CBC)
- آزمایش ادرار و کشت ادرار برای ارزیابی عملکرد کلیه و اطلاع از عفونت مثانه یا کلیه
- رادیوگرافی(X-rays) برای کنترل وجود شواهدی مبنی بر داشتن آرتریت، کنترل وجود سرطان یا سایر تغییرات در ارگان‌های قسمت شکمی یا سینه
- سونوگرافی شکم
- آزمایش خون مخصوص برای ارزیابی عملکرد غده تیروئید و پیش‌بینی سایر مسائل پزشکی
- متخصصان مغز و اعصاب گاهی اوقات برای کمک به تشخیص اینکه آیا تومورهای مغزی یا اطلاع از اینکه سیستم های عصبی مرکزی در حال تغییر هستند یا خیر معایناتی با اعمال ضربات نرم انجام می‌دهند.
نژادهای در معرض خطر
در سگ‌ها و گربه‌ها هیچ نژاد شناخته شده‌ای که بیشتر مستعد این بیماری باشند گزارش نشده است.
درمان
اگر چه هیچ درمانی برای CD وجود ندارد اما راهکارهایی وجود دارند که می‌توانند به بهتر شدن علائم و کاهش سرعت پیشرفت بیماری کمک کنند. بسته به شدت علائم بالینی، داروهایی وجود دارند که می‌توانند به سگ‌های مبتلا به CD کمک کنند، اما متاسفانه هیچ داروی ثبت شده و مورد تاییدی هنوز برای گربه‌ها وجود ندارد. رژیم غذایی مناسب می‌تواند به سگ‌ها کمک کند همچنین برخی مکمل‌های غذایی برای گربه‌ها نیز همانند سگ‌ها مفید و موثر خواهد بود.
تاثیر مثبت اسیدهای چرب، به طور ویژه اسیدهای چرب امگا3 و امگا6، بر روی سگ‌هایی که از اختلال شناختی رنج می‌برند نشان داده شده است.
هیچ درمان یا داروی واحدی وجود ندارد که بتواند به همه‌ی حیوانات خانگی مبتلا به CD کمک کند. اگر چه تحقیقات نشان داده است که ورزش و تحریک روانی روتین می‌تواند فرآیند پیشرفت این بیماری را آهسته کند. ورزش‌های معمولی که برای حیوانات خانگی در سنین بالا مناسب است، مانند پر کردن محیط از اسباب بازی‌های مختلف، باعث می‌شود حیوان با بالا رفتن سنش به نسبت هوشیارتر بماند. داشتن یک برنامه‌ی دقیق نیز به بعضی از حیوانات خانگی کمک میکند چراکه باعث کاهش اضطراب در آن‌ها می‌شود.
اگر مشکل به شدت حاد باشد و مسائلی همچون کثیف کردن خانه، پرخاشگری و بی‌تحرکی باعث به وجودآمدن زندگی بسیار بی‌کیفیتی برای حیوان باشد آن‌کاه شاید یوتانایز یکی از گزینه‌های مورد بحث شود.
دامپزشکان می‌توانند برای کمک به خانواده‌ها این مسائل را ارزیابی کنند و با این سناریوی پایان زندگی روبرو شوند.
پیشگیری
هیچ روش شناخته شده‌ای برای پیشگیری وجود ندارد، حیوانات خانگی را در شرایط فیزیکی عالی به همراه ورزش و تحریکات ذهنی، خصوصا با پا گذاشتن به دوران میانسالی و پیری، نگهداری کنید.
توضیحات:
آرتریت (Arthritis):
ورم ، التهاب و درد مفاصل است که مجموعه‌ای از بیماری‌های مختلف است و شایع‌ترین آن ساییدگی مفصل یا آرتروز است.
پاسخ دهید
پیوستن به بحثدیدگاه خود را در میان بگذارید