اسهال در سگ

اسهال در سگ (Diarrhea)، خودش، یک بیماری نیست، بلکه نشانه‌ای از بیماری‌ دیگری است. ممکن است یک حادثه منجر به رد شدن بیشتر مدفوع شل از روده شود یا یک بیماری مزمن یا پایین آمدن جذب آب بدن، کاهش الکترولیت‌ها و مواد مغذی بدن سگ منجر به بروز اسهال شود. اینکه چه قدر خطرناک باشد، بستگی دارد به مدت زمانی که سگ اسهال دارد و نشانه‌های دیگری که همزمان با اسهال در سگ دیده می‌شود.

اسهال یعنی اینکه مدفوع سگ شل باشد و تعداد دفعات مدفوع کردن هم زیاد باشد. اسهال بیماری‌ شایعی است که ممکن است خیلی خفیف، مثل یک عفونت سادۀ دستگاه گوارش، یا خیلی خطرناک، مثل سرطان، باشد. هر زمان متوجه شدید که سگتان اسهال دارد، به دامپزشک مراجعه کنید. اگر درمان‌های لازم انجام نشود، خیلی زود ممکن است وضعیت سگ خطرناک شود. زیرا اسهال باعث کم‌آبی و کمبود مواد مغذی در بدن سگ می‌شود.

نشانه‌های اسهال در سگ

نشانه‌های اسهال بسته به اینکه بیماری سگ مزمن یا حاد باشد، فرق می‌کند. اگر اسهال سگتان یکی، دو روز طول کشید یا نشانه‌های دیگری در او دیدید، حتما به دامپزشک مراجعه کنید.

• حرکات غیرطبیعی روده
• زور زدن برای مدفوع کردن
• تجمع آب در پاها، شکم و سینه
• کاهش وزن
• خشک و شکننده شده موها
• کم‌آبی
• مدفوع شل
• مدفوع زیاد
• زیاد شدن حرکات روده
• خطا کردن در محل دستشویی
• تب
• درد شکم
• افسردگی
• ضعف و بی‌حالی
• خون در مدفوع
• مخاط در مدفوع
• استفراغ
• کم شدن اشتها

انواع اسهال در سگ

به‌طور کلی دو نوع اسهال در سگ‌ها دیده می‌شود:

اسهال رودۀ کوچک:

در این نوع اسهال، مدفوع هر روز 3 تا 5 بار از روده رد می‌شود. اسهال رودۀ کوچک به سبب آسیب یا تحریک رودۀ کوچک به وجود می‌آید و ممکن است با استفراغ و کاهش وزن همراه باشد. مدفوع به‌راحتی از روده عبور می‌کند و ممکن است صدای باد معده‌اش را هم بشنوید. همچنین ممکن است در مدفوع خون تیره‌رنگ دیده شود.

اسهال رودۀ بزرگ:

در این نوع اسهال، سگ بیش از 5 بار در روز مدفوع می‌کند، ولی هر بار مقدار مدفوع کم است و سگ برای خروج مدفوع باید زور بزند. اسهال رودۀ بزرگ با آسیب یا تحریک رودۀ بزرگ یا مقعد همراه است. معمولا سگ استفراغ نمی‌کند و کاهش وزن ندارد. در این نوع اسهال، اگر در مدفوع سگ خون دیده شود، رنگ آن قرمز است.

علل بروز اسهال در سگ

دلایل ابتلای سگ به اسهال بسیار متنوع است که بعضی از آن‌ها به‌راحتی و با پرهیز غذایی درمان می‌شود. با این حال به محض دیدن علائم اسهال در سگتان به دامپزشک مراجعه کنید. هرچه زودتر درمان را شروع کنید، بهتر و آسان‌تر سگتان سلامتش را به دست می‌آورد. عواملی که سگ را به اسهال مبتلا می‌کند، عبارتند از:

• دیستمپر (Canine distemper)
• پاروا (Canine Parvovirus)
• عفونت کرونا ویروس (Canine Coronavirus Infection)
• سندروم رودۀ تحریک‌پذیر (Irritable Bowel Syndrome): درست است که اسهال مختص به نژاد خاصی نیست، ولی این سندروم در بعضی نژادها، مثل باسنجی (Basenji)، بیشتر دیده می‌شود.
• بیماری همستی (Systemic illness)
• حساسیت (Allergies)
• کرم شلاقی یا انگل‌های دیگر (Whipworms or parasites)
• ژیاردیا (Giardia)
• بیماری‌های کبد، کلیه و لوزه‌المعده.
• خوردن غذای خراب یا خوردن آشغال.
• تحمل نکردن لاکتوز (Lactose intolerance)
• پرکاری تیروئید (Hyperthyroidism)
• گیر کردن شیء خارجی، مثل استخوان یا چوب، در روده‌ها.
• تغییر رژیم غذایی، رژیم غذایی ضعیف و بی‌کیفیت یا رژیم غذایی پرچربی.
• حساس بودن دستگاه گوارش.
• مسمومیت با سرب (Lead Poisoning) یا مسمویت با حشره‌کش (Insecticides Poisoning).
• تومور یا پولیپ (Polyps)
• استرس، مثل زمانی که در پانسیون است یا محیط او تغییر کرده است.
• سرطان
• عفونت‌های ویروسی، باکتریایی یا قارچی.
• عوارض جانبی داروها.

تشخیص اسهال در سگ

دامپزشک برای تشخیص علت اسهال سگ به اطلاعاتی نیاز دارد که شما می‌توانید در اختیار او قرار دهید. بهتر است بتوانید دقیق به سوالاتی شبیه سوالاتی که در ادامه مطرح می‌شود پاسخ دهید:

• چه مدت است که سگ اسهال دارد؟
• آیا وضعیت او بدتر شده یا ثابت باقی مانده است؟
• آیا دسترسی به غذای آلوده یا آشغال داشته است؟
• آیا در مدفوع او خون، خلط یا مواد رنگی دیده‌اید؟
• آیا در رفتار، مقدار فعالیت یا اشتهای او هم تغییری دیده‌اید؟

اگر می‌توانید بهتر است نمونه‌ای از مدفوع او را، برای تشخیص دقیق‌تر، با خودتان ببرید. با این کار تشخیص بیماری‌هایی مثل پاروا و عفونت‌های انگلی آسان‌تر می‌شود. آزمایش‌هایی مثل شمارش کامل خون (Complete blood count)، آزمایش‌های مربوط به الکترولیت‌ها و آزمایش ادرار به تشخیص بهتر کمک می‌کند، زیرا وضعیت خون به‌خوبی عملکرد اعضای بدن را نشان می‌دهد. علاوه بر این این آزمایش‌ها معلوم می‌کنند که آیا در بدن سگ عفونت (باکتریایی، ویروسی و قارچی) هست یا نه.

ممکن است دامپزشک به عکس رایوگرافی، فراصوت یا آندوسکوپی نیاز داشته باشد تا مطمئن شود که در دستگاه گوارش مورد غیرعادی وجود ندارد. برای انجام اندوسکوپی سگ باید بیهوش شود. لولۀ آندوسکوپی که از دهان وارد معده می‌شود، وضعیت معده و دستگاه گوارش را به دامپزشک نشان می‌دهد و اگر لوله از راه معقد وارد بدن شود، وضعیت پس‌روده (Colon) و رودۀ بزرگ را نشان می‌دهد که ممکن است نشانۀ آسیب، سرطان و پولیپ در آن دیده شود.

نمونه‌برداری (Biopsy)، از زودۀ کوچک یا رودۀ بزرگ، از دیگر راه‌های تشخیص است که ممکن است دامپزشک انجام دهد. البته نمونه‌برداری از رودۀ بزرگ باید با عمل جراحی انجام شود. شاید دامپزشک، برای تشخیص بهتر، با متخصصان داخلی مشورت کند.

درمان اسهال در سگ

درمان اسهال بستگی به درمان بیماری‌ای دارد که سبب اسهال شده است. بنابراین دامپزشک در مرحلۀ اول به سراغ درمان بیماری اصلی می‌رود. زمانی که سگ را به نزد دامپزشک می‌برید، اگر خیلی بدحال باشد یا دچار کم‌آبی شده باشد، لازم است که در بیمارستان بستری شود. تزریق سرم بهترین راه برای جبران آب ازدست‌رفتۀ بدن و بازگرداندن وضعیت عادی بدن حیوان است. اگر باکتری یا انگل سبب بروز اسهال شده باشد، دامپزشک داروی مناسب، آنتی‌بیوتیک یا ضد انگل، را برای درمان تجویز می‌کند. همچنین ممکن است داروی ضد اسهال یا داروی کنترل حرکات روده تجویز شود.

با راهنمایی و حمایت‌های دامپزشک بعضی مراقبت‌ها را در خانه می‌توان انجام داد، برای مثال اسهال رودۀ کوچک ممکن است با خوردن غذا به مدت 12 تا 48 ساعت درمان شود، ولی در این مدت باید آب در دسترس حیوان باشد. وقتی اسهال قطع شد، می‌شود غذا دادن به سگ را به دادن غذاهای نرم، مثل برنج، سیب‌زمینی، مرغ شروع کرد. این زمان باید در وعده‌های متعدد، 3 تا 6 بار در روز، مقدار کمی غذا به سگ داد. البته ممکن هم هست که دامپزشک صلاح بداند که سگ غذای آماده و مناسب برای دوران نقاهت بخورد. اسهال رودۀ بزرگ ممکن است با رژیم غذایی پرفیبر و داروهای ضد التهاب درمان شود.

دوران نقاهت اسهال در سگ

در دوران نقاهت بیماری، دامپزشک را از حال و روز سگتان باخبر کنید. بهبود حال سگ باید در عرض یک یا دو روز دیده شود. اگر حال سگتان بهتر نشد، باید درمان بیماری تغییر کند، یا داروی بیشتری تجویز شود و یا حتی آزمایشان بیشتری از سگ گرفته شود. اسهال مزمن نیاز به رژیم غذایی و دارویی مادام العمر دارد.

مراقب باشید که سگتان به آشغال و سطل زباله، غذاهای نامناسب و اشیایی که خوراکی به نظر می‌رسند نزدیک نشود. رژیم غذایی سگ را به‌طور ناگهانی تغییر ندهید و با باقی‌مانده‌های غذای خودتان او را تغذیه نکنید. معاینۀ مدتب سگ توسط دامپزشک، برای اینکه سگ انگل یا کرم نداشته باشد، از جمله اقدامات پیشگیرانه‌ایست که برای جلوگیری از ابتلای سگ به اسهال می‌توانید انجام دهید.