قند خون بالا در سگ

میزان گلوکز خون (Blood Glucose) در سگ سالم بین 75 تا 120 میلی‌گرم است. سگی که مقدار گلوکز خونش بیشتر از این مقدار باشد، به قند خون بالا (High blood sugar) یا هایپرگلایسمی(Hyperglycemia) مبتلا است. قند خون بالا در سگ ممکن است موقت باشد و در اثر عاملی مثل استرس ایجاد شده باشد و ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری جدی‌تر، مثل دیابت ملیتوس یا پانکراتیت باشد. این بیماری در سگ‌های ماده شایع‌تر است و اغلب در سگ‌های مسن دیده می‌شود.

قند خون بالا، اغلب در اثر عواملی مثل رژیم، استرس، تقلا کردن یا مصرف بعضی داروها، به طور موقت ایجاد می‌شود. بالا بودن متوسط قند ممکن است نشانۀ عفونت در بدن، مثل عفونت دندان، کلیه و مثانه، یا بیماری‌های التهابی، مثل پانکراتیت، یا عدم تعادل هورمون‌ها، مثل هایپرآدرنوکورتیزیسم، باشد.

اگر مقدار گلوکز خون همیشه بالا باشد، ممکن است دامپزشک بیماری دیابت ملیتوس را تشخیص ‌دهد. بالا بودن گلوکز خون سبب بیشتر شدن تشنگی و ادرار در سگ می‌شود .پس اگر این نشانه‌ها را در سگتان دیدید، فورا به دامپزشک مراجعه کنید.

علائم قند خون بالا در سگ

علائم هشداردهندۀ ابتلا به قند خون بالا در سگ‌ها متعدد است. اگر بالا بودن گلوکز خون سگ شما موقت یا ناشی از استرس و مصرف دارو باشد، شما هیچ نشانه‌ای در سگتان مشاهده نمی‌کند. از طرف دیگر بالا بودن قند خون ممکن است نشانۀ یک بیماری حاد باشد. در این صورت، شما ممکن است بعضی از این نشانه‌ها را در سگتان ببینید:

بهبود نیافتن زخم‌ها و بیشتر شدن عفونت‌ها

• افسردگی
• بزرگ شدن کبد
• عفونت ادراری یا عفونت کلیه
• خون افتادگی چشم
• آب مروارید
• افزایش یا کاهش ناگهانی وزن
• بیش‌فعالی
• زیاد شدن عطش و اشتها
• تکرر ادرار

علل بروز قند خون بالا در سگ

قند خون بالا در سگ‌ها ممکن است ناشی از یکی از این مشکلات باشد:

• دیابت ملیتوس (Diabetes mellitus): از بین رفتن سلول‌های بتای پانکراس مسبب این بیماری هستند. در اثر دیابت ملیتوس تولید انسولین کم می‌شود. درنتیجه بدن سگ نمی‌تواند میزان قند خون کافی را اندازه بگیرد.
• پانکراتیت (Pancreatitis): یا همان التهاب پانکراس، به سلول‌های تولیدکنندۀ انسولین آسیب می‌زند و بدن سگ نمی‌تواند میزان قند خون کافی را اندازه بگیرد.
• هایپرآدرنوکورتیزیسم (Hyperadrenocorticism): بزرگ شدن غدۀ هیپوفیز یا وجود غده در آن است که در نتیجۀ آن میزان کورتیزول خون افزایش می‌یابد و در متابولیسم بدن سگ مختل می‌شود.
• عفونت دندان، عفونت کلیه یا عفونت مجاری ادرار
• واکنش به مصرف بعضی داروها
• خوردن غذاهای انسانی که قند زیادی دارند. اگر میزان قند خون سگ را بالافاصله بعد از اینکه غذای مخصوص خودش را خورده است اندازه بگیرید، بیشتر از حد معمول است.
• تقلا کردن، هیجان و استرس.

تشخیص قند خون بالا در سگ

وقتی هر کدام از نشانه‌هایی را که برشمردیم در سگتان دیدید، فورا به دامپزشک مراجعه کنید. چون علل بالا رفتن قند خون در سگ‌ها متعدد است، وقتی به دامپزشک مراجعه می‌کنید همۀ چیزهایی را که راجع به سگتان می‌دانید به او بگویید، از جمله تغییر رژیم غذایی، کم و زیاد شدن میزان فعالیت سگ، بیماری‌ها و عفونت‌هایی که از سر گذرانده است یا هر چیز غیر طبیعی که در بدن یا رفتار او دیده‌اید. این اطلاعات به دامپزشک کمک می‌کند که بیماری را درست‌تر و زودتر تشخیص دهد.

دامپزشک یک دوره آزمایش کامل از سگ شما می‌گیرد تا بداند که آیا سگ مبتلا به قند خون بالا هست یا نه و اگر جواب مثبت باشد، علت آن را دریابد. آزمایش کامل قند خون شامل بررسی تعداد گلبول‌های قرمز و سفید، پلاکت و هموگلوبین خون و همچنین بررسی مشخصات شیمیایی خون، مثل اندازۀ قند، پروتئین و الکترولیت خون است. اگر فقط قند خون سگ بالا باشد و هیچ مورد غیر عادی دیگری دیده نشود، دامپزشک این بالا بودن قند خون را موقتی تشخیص می‌دهد و آن را نشانه‌ای از بیماری دیگری در نظر نمی‌گیرد.

سپس دامپزشک میزان آنزیم‌هایی را بررسی می‌کند که نشان‌دهندۀ پانکراتیت هستند. بر اساس نتیجۀ این آزمایش ممکن است دامپزشک لازم بداند که از سگ به وسیلۀ اشعۀ ایکس (X-rays) یا امواج فراصوت (Ultrasound) عکس گرفته شود تا به بیماری‌ای پی ببرد که موجب بالا رفتن قند خون در سگ شده است.

علاوه بر این‌ها، دامپزشک آزمایش ادرار تجویز می‌کند تا میزان قند خون، چرک، باکتری و اجسام کِتونی (Ketone bodies) را در بدن سگ اندازه بگیرد. این فاکتورها نشان می‌دهند که آیا سگ به دیابت ملیتوس مبتلاست یا نه.

درمان قند خون بالا در سگ

چگونگی درمان قند خون بالا بستگی به این دارد که دامپزشک علت بروز آن را چه تشخیص داده باشد:

• اگر سگ مبتلا به دیابت ملیتوس باشد، با تجویز انسولین و رژیم غذایی مخصوص برای کنترل وزن بدنش درمان می‌شود.
• برای درمان پانکراتیت سگ باید چند روز در بیمارستان بستری شود تا به او مسکن و داروهای ضد التهاب و سرم تزریق شود. در این دوره خوردن و نوشیدن برای او ممنوع است تا پانکراس عملکرد طبیعی خود را از سر بگیرد. بعد از این دوره هم بهتر است سگ غذاهای کم‌چرب بخورد. پانکراتیت ممکن است جان سگ را به خطر بیاندازد، ولی اگر به موقع تشخیص داده شود، معمولا زود درمان می‌شود.
• هایپرآدرنوکورتیزیسم در اثر بزرگ شدن غدۀ هیپوفیز یا به وجود آمدن غده در آن ایجاد می‌شود. برای درمان آن دامپزشک دارو تجویز می‌کند تا تولید کورتیزول را در بدن کم کند. برای درمان این بیماری چند دارو وجود دارد و دامپزشک سعی می‌کند دارویی را انتخاب کند که مناسب شرایط و شدت بیماری سگ شماست. به ندرت دیده می‌شود که هایپرآدرنوکورتیزیسم بر اثر تومور غدد فوق کلیه به وجود آمده است. در این موارد به سگ به پرتودرمانی و عمل جراحی نیاز دارد.
• اگر قند خون بالا به سبب وجود عفونت در بدن سگ باشد، دامپزشک عفونت را با تجویز آنتی‌بیوتیک مناسب درمان می‌کند.
• در مواردی که قند خون بالا ناشی از واکنش به دارو باشد، مصرف دارو را متوقف می‌کنند و بهترین جایگزین را برایش پیدا می‌کنند.
• قند خون بالایی که موقتی است، به درمان نیاز ندارد و خودبه‌خود به حالت عادی برمی‌گردد. چنانچه گفته شد این نوع قند خون به سبب عوامل متعددی مثل خوردن غذای انسانی، استرس، هیجان و تقلا کردن به وجود می‌آید. درست است که به درمان خاصی نیاز ندارد، اما باید مراقب باشید که دوباره تکرار نشود.

دوران نقاهت قند خون بالا در سگ

نکتۀ خیلی مهم در درمان قند خون بالای سگ این است که تمام دستورات دامپزشک را رعایت کنید. اینکه مدت درمان چه قدر طول بکشد کاملا بستگی به عامل ایجادکنندۀ قند خون و تشخیص دامپزشک دارد.

در بیشتر مواقع درمان دیابت ملیتوس شامل تزریق انسولین (دو بار در روز) و رژیم غذایی مخصوص می‌شود. در این رژیم غذایی خوردن خوراکی‌های قندی محدود می‌شود و مصرف غذاهایی بیشتر می‌شود که پروتئین زیاد، فیبر زیاد، چربی کم و کربوهیدرات کم داشته باشند. دامپزشک همیشه میزان گلوکز خون سگ شما را تحت نظر می‌گیرد تا مطمئن باشد که میزان انسولین تجویزی صحیح است. دربارۀ مقداری که سگتان به فعالیت نیاز دارد با دامپزشک مشورت کنید و سعی کنید با غذا و فعالیت مناسب وزن سگتان را متعادل نگه دارید.

علاوه بر دستورات غذایی، بقیۀ توصیه‌ها و دستورالعمل‌های دامپزشک را اجرا کنید. در بیماری‌هایی مثل دیابت، پانکراتیت و هایپرآدرنوکورتیزیسم لازم است که پزشک بارها و بارها سگ را معاینه کند تا روند درمان و بهبودی او را زیر نظر بگیرد و از عوارض جانبی داروها خبر داشته باشد و آن‌ها را کنترل کند.

توضیحات :

هیپوگلایسمی :

توجه داشته باشد که این بیماری را با هیپوگلایسمی (Hypoglycemia)، یعنی پایین آمدن قند خون اشتباه نگیرید.